Pistacje mają wyjątkowy smak, na punkcie którego wiele osób wręcz szaleje. Do tego ich barwa, specyficzna odmiana zieleni, którą nazwiemy - no właśnie - kolorem pistacjowym. Te orzechy wydają nam się szczególnie egzotyczne. Skąd pochodzą? Jak się je uprawia i jaki proces muszą przejść, by trafić na nasz stół? Podpowiadamy.
Pistacje - co warto wiedzieć na początek?
Pistacje pochodzą z rodziny nanerczowatych, do których zaliczamy drzewa oraz krzewy. Pistacja właściwa to najpopularniejszy gatunek. Jeżeli chodzi o smaczne pestki, które znajdziemy w sklepach, najczęściej pochodzą one z drzewa o nazwie pistacia vera.
Drzewa pistacjowe są długowieczne, mogą żyć nawet 300 lat. Osiągają około 10 metrów wysokości, mają jeden lub kilka pni, a ich liście zyskują pierzasty przekrój i mają długość 10-20 cm. Ich owocami są pestki (rosnące w kiściach. Przypominają wyglądem winogrona), zamknięte w bardzo twardej skorupce oraz łusce. W środku skrywa się smakowite ziarno o charakterystycznym, unikalnym smaku - czyli właśnie nasza pistacja.
Pistacje - kraj pochodzenia
Gdzie rosną pistacje? Uprawia się je głównie w Azji Środkowej i Mniejszej, oraz na Bliskim Wschodzie, na przykład w Afganistanie, Syrii, Iranie, ale nie tylko. Drzewa pistacjowe rosną także w południowej Europie oraz Stanach Zjednoczonych.
Bardzo dużym producentem pistacji jest Iran, zaraza zanim plasują się USA oraz Turcja. Z tych krajów pochodzi aż 70 procent pistacji, pozostałe sprowadzane są między innymi z Chin, Grecji, Hiszpanii, Syrii oraz Tunezji.
Pistacje - drzewo, które wydaje pyszne orzechy. Jakich warunków wymaga?
Drzewa pistacjowe są dosyć wymagające w uprawie. Najważniejszym czynnikiem jest klimat - pistacje potrzebują ciepła i małej wilgotności, a temperatura powinna być zawsze powyżej zera. W zimie opady nie mogą być zbyt obfite. Niezbędny jest również wiatr, bo zapylanie odbywa się właśnie drogą powietrzną.
Pistacje lubią lekkie, piaszczyste lub gliniane gleby. Drzewa najlepiej sadzić minimum 6 metrów od siebie, w przeciwnym razie po kilku latach zaczną sobie nawzajem przeszkadzać i rzucać na siebie cień. A to z kolei sprawi, że zbiory będą gorszej jakości.
Pistacje - uprawa wymaga czasu
Sadząc pistacje należy uzbroić się w cierpliwość, a to dlatego, że drzewa wydają swoje pierwsze owoce dopiero po pięciu latach, a na pierwsze plony można liczyć dopiero po 7-8 latach od posadzenia. Najwięcej owoców pojawia się pomiędzy 15 a 20 rokiem. Drzewa wydają owoce co drugi rok, naprzemiennie.
Jeżeli chodzi o zbiory, dokonuje się ich na przełomie sierpnia i września, gdy łuski nabiorą różowo-żółtego odcienia. Dojrzałość orzechów można poznać po tym, że ziarno zaczyna odklejać się od skorupy (łuski). Zebranie orzechów trwa kilka tygodni, dlatego trzeba dobrze to zaplanować, by uzyskać jak najwięcej owoców.
Jak produkuje się pistacje łuskane - metody obłuskiwania
- Etap 1: zbiorów dokonuje się za pomocą maszyn, które potrząsają łagodnie pniem, a owoce spadają bezpośrednio do podajnika, a nie na podłoże. Można również zbierać owoce ręcznie.
- Etap 2: orzechy lokowane są w pojemnikach i przewożone do zakładu przetwórczego. Tam czekają na nie specjalnie zaprojektowane urządzenia, które pomogą w selekcji.
- Etap 3: pistacje oczyszczane są z łusek, łodyg i liści. Później następuje proces, który rozchyla łupiny w taki sposób, by można je było obrać i dostać się do jadalnej pestki. Na końcu pracownicy fabryki przeglądają pistacje ręcznie, odrzucając te, które nie z różnych przyczyn nie nadają się do spożycia. Praca człowieka wciąż jest tu niezastąpiona.
- Etap 4: orzechy należy poddać suszeniu. W wielu fabrykach nadal robi się w to na słońcu, gdzie pistacje potrzebują około dwóch dni, by wyschnąć. Niektóre zakłady używają do tego gigantycznych suszarek przemysłowych, które potrzebują zaledwie kilkunastu minut, by spełnić swoje zadanie.
- Etap 5: pakowanie i transport do Europy. W zależności od wymogów czasem pistacje praży się i dosala na miejscu, a czasem producent robi to już we własnym zakładzie, po otrzymaniu dostawy.
Pistacje - cena. Ile zapłacimy za najpyszniejsze orzechy świata?
Za łuskane pistacje, niesolone, zapłacimy ok. 11,80 zł za 100 gram. Te pistacje doskonale nadadzą się do deserów, wypieków, past, sosów. Z kolei za pistacje lekko solone, prażone w łupinach zapłacimy ok. 6 zł za 100 gram. Orzechy w takiej formie to przepyszna przekąska, którą można chrupać bez żadnych dodatków.
Pistacje są dostępne w opakowaniach po 250 lub 500 gram. Warto mieć ich zapas zawsze pod ręką, bo są zdrowe, smaczne i potrafią odmienić każde danie, a zwłaszcza wypieki. Z ich użyciem można przygotować wyborne ciasta i torty, lody, nadzienia, koktajle, pistacjowe pesto, posypkę do makaronów i zielonych sałatek. Będą również wspaniałym dodatkiem do owsianki i właściwie każdej przekąski. Ze względu na ich wysoką kaloryczność, trzeba uważać na nadmierne spożycie, a o to nietrudno - bo pistacje mają wyborny, delikatnie słodki i jednocześnie unikalny smak, który trudno porównać do czegoś innego. To po prostu arcydzieło natury.